Siyasi muhacir ve siyasi tacir

Azadliq radiosunda cume gunu BMT-in muhaciret statistikalari ile bagli muzakirelere qulaq asdiqdan sonra bu yazi ile ilk defe siz oxucularin qarsisina cixmaq zerureti yarandi. Ozum muhacir olduguma ve Azerbaycandan gelenlerin siyasi siginacaq meselelerinde ifadelerinde birbasa istirak etdiyime gore bu mesele, xususi ile iqtidar numayendelerinin xarici olkelere siginacaq ucun gelenlere hansi munasibet sergiledikleri mende maraq dogurmusdu. Gozlediyim oldu. Millet vekili Nizami Ceferov mesele ile bagli cixisina Azerbaycanin iqtisadi inkisafindan basladi. Sablon cumlelerle sozu olkeni terk edenlere getirerek,gozlemediyim shekilde bu shexslerin hamisini ucdantutma basdanxarab adlandirdi. Verilise qatilan 55 yasli agsaqqala istehza edercesine ifadeler isleden Nizami Ceferov qisa cixisinda olke daxili ve xaricinden gorunen memur ozbasinaliginin ve vetendaslara hormetsizliyin Azerbaycanda kok saldiginin bariz numunesi oldugunu aciq shekilde ortaya qoymus oldu.
Gulmeli ifadelerle olkenin iqtisadi ve siyasi veziyyetine haqq qazandirmaga calisan parlament uzvu daha da sert shekilde “ Olkeni terk edib basqa yerde siginacaq isteyen shexs Azerbaycanda yasamaga ve hetta burda dogulmaga bele layiq deyil” ifadesini isletmis oldu.
Ilk yazimda Nizami muellime bir nece meseleni aciqlamaga cehd edeceyem. Birincisi, bir olkeni terk etmek normal meseledir, amma bu son illerde sistematik shekilde kutlevi ve artan hal alirsa, bu meselenin ardinda basqa faktorlarin oldugu danilmaz faktdir. Diger terefden, siginacaq istemek ve ishlemek ucun ekspat ve ya telebe kimi xarice uz tutmaq arasinda butun musteviler baximindan ferq var. Parlament uzvu olan ve ozunu professor adlandiran biri bu meseleni bilmelidir axi?
Nizami muellimin nezerine catdiriram ki, butun vetendaslarin azad, humanist, ferdi ve iqtisadi huquqlarin oldugu cemiyyetde yasamaq,tehsil almaq,ishlemek huququ var, ve bu gunumuz Azerbaycaninda yoxdur. Gosterdiyim bu sebeblerden kimse olkeni terk edirse, bunun gunahini iqtidarin ozunden basqa yerde axtarmaq sadelovh bir yanasmadan ferqli bir movqe deyil.
Qerb olkelerinde siginacaq istedikleri ucun muhacirlerin Azerbaycanda dogulub yasamaga bele haqqlari olmadigini beyan eden ve bir nov onlara “veten xaini” damgasini vuran iqtidar numayendesine bildirmek isteyirem ki, bu gun siyasi muhacir olaraq Qerb olkelerine penah getirenler arasinda Meydan Herekatinin , onun mentiqi sonlugu olan” Musteqillik Akti” ve AXC iqtidarinin prominent numayendeleri ve bundan sonraki dovrde rejimin repressiyasina meruz qalan kifayet qeder jurnalist var. Misal olaraq, AXC iqtidarinda PA-nin musaviri olmus Haci Hacilini, kecmis xarici isler naziri Tofiq Qasimovu, Kelbecer rayon icra hakimi Ilham Heseni, teqib ve tezyiqe meruz qalan qelem sahibleri Fikret Huseynlini,Aqil Xelili, Rahib Kazimlini gostermek olar.Bir sheyi eminlikle qeyd ede bilerem ki, bu gun milli iradeye esaslanmayan Milli Meclisin uzvu Nizami Ceferovun “basdanxarab” adlandirdigi bu ve adlarini cekmediyim bir cox diger muhacirlerin Milli Azadliq Herekatinda,Azerbaycanin, behresini yalniz indiki hakimiyyetin gorduyu ve artiq itirilmekde olan musteqilliyinde mustesna rollari oldugunu danmagin, onlara xain damgasi vurmagin ozu tarixe, minlerle qurban teleb etmis Azadliq herekatina ve umumilikde Azerbaycan xalqina xeyanetden basqa bir sey deyil!
Insan haqlarinin tapdalandigi, demokratik cemiyyetin hetta imitasiyasinin bele movcud olmadigi,jurnalistlerin qetle yetirildiyi,hebs olundugu Azerbaycanda “ En cox qorunan shey insan haqlaridir” deye bilen biri adinin onune canli yayimda tehqir etdiyi milletin vekili yox, zilletin vekili yazsa “vurgunu” oldugu heqiqetin daha yaxsi eks oluncagina inanmalidir. Istenilen prizmadan yanasdiqda ne qeder cetin ve meseqqetli olsa da, dusunurem ki, siyasi muhacir olmaq siyasi tacir olmaqdan daha sherefli bir variantdir.

Uduzan prezident

Bugun Novruz tedbiri ile elaqedar Ilham Eliyevin cixisini oxudum.Hele de Hacibalanin sozun esl menasinda konstruktiv siyasetinin gudazina getmediyine gore mat qaldigim Qiz Qalasinin onunde muxtelif movzulardan danisibmis.Muxtelif movzu deyende ki, illerdir deyismeyen eyni cumleler.Deyisen sadece on cergeye duzulub "hurrey" demeye mecbur olan qara reiyyetin uzundeki cizgilerin sayidir.
Bilmediyimiz bir cox meqam ortaya cixdi. Sen deme gece ailelerinden qacib sevgililerin ucuz etir qoxan koyneyine surtusen ve ay isiginda denizden esen soyuq yele qalib gelerek esq yasayan issiz genclerin mesken saldigi, gunorta caginda cavan cavan usaqlarin mektebe getmeli olduqlari halda elacsizliqdan kucede popkorn satmaq ucun getdiyi "bulvar bazari" olkemizin dinamikali inkisaf ve tereqqisinin tecessumu imis..Illerdir olkeden kenarda yasayan bir genc kimi qurur duymadim desem yalan olar. Esq olsun!
Nitqde nezere carpan basqa meqamlar da oldu.Sen deme YUNESKO-nun Novruzu qeyd etmesi illerdir butun sahelerde uduzan ve Eurovisionda 3culukle toy bayram eden Azerbaycanin novbeti(?) qelebesidir. Sen deme Azerbaycan hele muharibe ucun ordunu guclendirecek, ve silah alacaqmis.Ele bil Dubayda mulkden gedir sohbet, alacagiq deyirler. Ugursuz xarici siyasetin getirdiyi meglubiyyetlerden doymayib deyesen,iqtidar. Dubay mulklerinin Washington Post qezeti terefinden ortaya cixmasindan sonra esrimizin dahisi Mubariz Qurbanli ve onun timsalinda bir coxlarinin(hetta muxalif blokda olan bezilerinin) sade bir yazini Qarabag meselesinde Qerbin Azerbaycana tesir ricaqi kimi gostermeleri, ve tez telesik Qerb eleyhine beyanatlari metbu organlarda siralama cehdleri ise movcud iqtidarin son cirpinislari kimi qeleme verile biler. Ilham Eliyev cixisinda bildirir ki "Biz istənilən münasibətlərə hazırıq. Biz istəyirik ki, bütün ölkələrlə münasibətlərimizi dostluq, qarşılıqlı hörmət, bir-birinin işinə qarışmamaq prinsipləri əsasında quraq. Heç kimin daxili işlərinə qarışmırıq, heç kimi tənqid etmirik. Baxmayaraq ki, bəzi hallarda tənqid etmək üçün kifayət qədər əsaslar vardır. Əlbəttə, gözləyirik ki, bizə də eyni münasibət olsun"

Bu cumleler neyinse xebercisidir.Hec kim bizi tenqid etmemeliymis, hec kim bizim isimize qarismasin,biz de agzimizi acmayaq deyir cenab Eliyev. Utanmasan oynamaga ne var ki.
Veziyyet ferqli axar uzre cereyan etmekdedir. Kecen defe Avropa Parlamentinin uzvu ile olan sohbetimde ortaya bir maraqli fakt cixdi.Bele ki, Avropadan resmi Bakiya bir sira iqtisadi imtiyazlar muqabilinde demokratik secki telebi catdirilib. Iqtidarsa oz novbesinde bundan imtina edib.
Son prosesler onu gosterir ki,2003cu ilde 16 oktyabr saat 1e kimi muxalif quvveleri destekleyen ve bu dovrden sonra diktatura rejiminin faktiki elan olunmasina goz yuman, ve hetta revac veren beynelxaq ictimaiyyet Eliyev rejiminin ifsasinda ve Azerbaycanda demokratiyanin berqerar olunmasinda maraqlidir. Ilham Eliyev ise oz cixisinda xaricden gele bilecek her hansi bir tezyiqe qarsi mubarize aparacaqlarini demekle bu ilki parlament seckilerinin maraqli kececeyinin anonsunu verir. Cexiya ve Macaristandan sifaris verilen 5000 voltluq isgence qurgulari da bu fakti dogrulayir.

Prezident daxili siyasetde ugursuz oldugu kimi xarici siyasetde de bacariqsiz oldugunu bir cumle ile gosterir. Butun olkelerle dostluq, bir birinin isine qarismama kimi munasibetler qurmaq isteyen prezident teessuf ki bir fakti derk etmek istemir:bir olkenin xarici siyaseti yalniz demokratik dunya dovletleri ile emekdasliq seviyyesinde qurulmalidir. Demokratik dunyadan tecrid ve bunun davaminda Iran ve Rusiya kimi rejimlerin bele onemli bir regionda kuklasina cevrilmesi onumuzdeki iller ucun istenilen bilateral problemlerin helli kontekstinde olkemize musbet hec ne ved etmir. Eksine..

Muxtelif muzakirelerde qeyd etdiyim kimi, yene de bildirmek isteyirem ki proseslerin gedisatina nezer saldigimizda,ilin sonunda deyisiklik beynelxalq ictimaiyyet terefinden de arzuolunan ve realdir! Real veziyyeti deyise bilmek ucunse real muxalifetin(Dubay muxalifeti de duzgun cixardi:) birliyi onemlidir. Kosanin Ilham Eliyevin yumurtasini sindirdigi kimi, geden proseslerin mentiqi sonlugu olaraq ilk once illerdir beli sindirilan xalqin dircelerek "seytanin bacagini" ve seytanin qelemini sindiracagina inaniram.. Mehz o zaman uduzmaqdan xilas olacagiq..Qelebeye dogru!